Çek yasası ile tahliyeler piyasayı durdurur.

Çek yasası tartışması devam ediyor. Özellikle tarıma dayalı sanayiciler hapis cezasının kalkmasının piyasayı durduracağını öne sürdü. Karşılıksız çekte hapis cezasının kaldırılmasına yönelik iş dünyasının bir bölümünden gelen eleştiriler iktidardaki Ak Parti içinde de farklı görüşler oluşmasına yol açtı. Bazı milletvekillerinin hapis cezasının kaldırılmasının alacaklı açısından mağduriyet yaratacağını ve piyasada çeke olan güvenin ortadan kalkacağını dile getirerek düzenlemeye karşı çıktıkları öğrenildi. Bu arada, un sanayicileri, yem sanayicileri ve makarna sanayicileri yaptıkları ortak açıklamada milyarlarca dolara ulaşan sektörlerde, vadeli ticaretin tamamen duracağını ve bu işten en çok KOBİ'lerin etkileneceğini belirttiler.


DÜNYA'nın edindiği bilgilere göre, Ak Parti'nin Grup Yönetim Kurulu toplantısında konunun gündeme geldiği ve bazı milletvekillerinin hapis cezasının kaldırılması ile alacaklı açısından ortaya çıkacak mağduriyeti dile getirerek düzenlemeye karşı çıktıkları öğrenildi. Edinilen bilgiye göre, özellikle iş dünyasından gelen milletvekilleri alacaklıların mağdur olacağını hapis cezasının kalkması ile kimsenin çekini ödemeyeceği şeklinde endişelerini dile getirdiler.

Karşılıksız çekte hapis cezasını kaldıran düzenleme uygulamaya girmeden önce verilen çeklerde mevcut uygulamanın devam etmesi şeklinde bir geçiş hükmünün tasarıya konmasının da ifade edilen görüşler arasında yer aldığı öğrenildi. Çekte hapis cezasının kaldırılması ile birlikte alacaklı açısından ortaya çıkacak mağduriyetin giderilmesi ve çeke olan güvenin sağlanması için kredi kartında olduğu gibi çekte de bir limit konulması, bankaların sorumluluğunun artırılması gibi alacaklıyı koruyacak tedbirler alınması da istendi..

Tasarı bu hafta yasalaşacak

Ak Partili bazı milletvekillerinin Adalet Bakanı ile görüştükleri ancak Bakan Ergin'i alacaklılarını durumuna ilişkin bir düzenleme konusunda ikna edemedikleri öğrenildi. Adalet Komisyonunda kabul edilen Çek Yasa tasarısı hafta Genel Kurul'da görüşülerek yasalaştırılacak.

Sistem alacaklının lehine mi?

Adalet Bakanı Sadullah Ergin, Çek Yasasıyla ilgili eleştirilere ilişkin olarak hafta sonu yaptığı açıklamalarda Çek Yasasıyla ilgili eleştiriler konusunda, ''Şu anda işleyen sistem alacaklının lehine falan değil. Aradan biz devleti çıkarıyoruz. O açıdan getirdiğimiz sistem alacaklının lehinedir'' dedi. Çek keşide eden kişinin adli para cezasını alacaklıya değil, devlete ödediğini hatırlatan Ergin, alacaklının yine alacağıyla buluşamadığını söyledi. Ergin, ''Şu anda işleyen sistem alacaklının lehine falan değil. Aradan biz devleti çıkarıyoruz. O açıdan getirdiğimiz sistem alacaklının lehinedir. Türkiye'de karşılıksız çek oranları tedavülde olan çekin çok az bir kısmıdır'' diye konuştu.

Alacaklıyı koruyacak sistemin Merkez Bankası bünyesinde kurulan Risk Santralizasyon Merkezi olduğunu vurgulayan Ergin, "Bununla kredili alışveriş yapmak isteyenler, satıcı kişi, borçlanmak isteyenin hem pozitif hem negatif sicilini görme imkanına kavuşuyor. Ticaret hayatında esnaflık faaliyetine devam etmek isteyenler, mecburen çeklerini ödemek zorundalar. Aksi halde çek hesabı açamayacaklar, çek defteri alamayacaklar ve çek keşide edemeyecekler. Bu açıdan yeni getirilen sistemde alacaklılarımızın da hukukunu korumaya dönük çok önemli tedbirler var''dedi.

 Tarım sanayicileri ne diyor?

Geçtiğimiz hafta bir araya gelen yem sanayicileri, makarna sanayicileri ve yem sanayicileri, ekonomik suça ekonomik ceza temelinde hazırlanan yeni çek yasasının ticari hayatta güven sorununa yol açacağını ve piyasalarda daralma olacağı görüşünde birleştiler. Türkiye Un Sanayicileri Federasyonu Başkanı Erhan Özmen, , Türkiye Makarna Sanayicileri Derneği Başkanı Murat Bozkurt ve Türkiye Yem Sanayicileri Birliği Başkanı Ülkü Karakuş tarafından imzalanan deklarasyonda, mevcut yasanın karşılıksız çek kullanımını caydırdığı bildirildi.

Açıklamada çek kanunundaki yeni düzenlemenin çeki ticari itibari yüksek güvenli ödeme aracı olmaktan çıkaracağını öne sürülürken, "Bu yeni düzenlemeyle çeklerin herhangi bir ödeme senedinden farkı kalmayacak ve ticari hayatın gereği olan güven hususu da sorgulanır bir hal alacaktır. Malının ve hizmetinin bedelini vadeli çekle alanlar, yeni dönemde çeki güvenli ve itibarlı bir araç olarak kabul etmekte tereddüt yaşayacaklardır. Dolayısıyla, vadeli satış yapan alacaklının banka teminat mektubu, gayrimenkul teminatı gibi güçlü teminatlar arayışına gitmeleri gelecek dönemin önemli konularından biri haline gelecek, bu da ticari hacmin daralması sonucunu doğuracaktır" denildi.

DÜNYA'ya açıklama yapan Türkiye Yem Sanayicileri Birliği Başkanı Ülkü Karakuş, düzenleme hazırlanırken Türkiye'deki işletmelerin yüzde 98'inin KOBİ'lerden oluştuğunun unutulduğunu söyledi. Karakuş, değişikliğin işin içinde olan kişiler tarafından değil, masa başında oturup piyasa düzenini bilmeyenler tarafından desteklendiğini anlattı.

Özellikle tarıma dayalı sanayi sektöründe faaliyet gösteren şirketlerde ticaretin tamamının çek ile döndüğüne dikkat çeken Karakuş, "2011 rakamlarına bakıldığında çeklerin ödenme kabiliyetinin çok yüksek olduğu görülecektir. Oturmuş sistemde çeki ödemeyip mal temin eden tedarikçiyi mağdur edenler, değişik nedenlerden dolayı mağdur gösterilerek, asıl mağdurlar görmezden gelinmektedir" dedi.

Cezanın kalkmasının beklenenin aksine sektördeki çek yazılma oranını artıracağını kaydeden Karakuş, "Borçlunun ödeme uğraşı azalacaktır. İnsanlar peşin alışverişe döneceklerdir ki bu da mümkün değil. Bu da ürün fiyatlarına yansır. Un sektörü, ekmeği, yem sektörü de eti sütü, yumurta fiyat artışları önlenemez" dedi. 

Hüseyin Gökçe / Canan Sakarya - Dünya Gazetesi