1475 sayılı eski İş Kanunu’nun yürürlükte kalan tek maddesi olan 14 üncü maddesine göre, 4857 sayılı İŞ Kanunu’na tabi çalışanların 15 yıllık sigortalılık süresi ve en az 3600 günü tamamlamaları şartıyla, en son çalıştıkları işyerinde en az bir tam yıl çalışmış olmak diğer koşuluyla işlerinden kendileri ayrılarak kıdem tazminatı alma hakları var. Aynı işçinin daha sonra emeklilik yaşını beklerken artık bir daha çalışmaması düşünülemez.
Üniversiteden yeni mezun oldum, bir firmada personel sorumlusu olarak işe başladım, insan kaynakları üzerine yüksek lisans yapıyorum, bu konuda her gün yeni şeyler öğreniyorum. Kendimi geliştirmek istiyorum. Size danışmak istedim. Firmamızda şu aralar gündemde olan konu 1475 sayılı kanunun 14 maddesindeki şartları sağlayan personellerimiz SGK'dan yazılarıyla birlikte gelip istifa edip tazminat alarak gitmeye başlamaları. Benim anladığım kadarıyla Bu maddenin anlamı emeklilik yaşımı evde beklemek için işten ayrılıyorum. İnceleme fırsatı bulduğum kaynaklarda ve bilgisine danıştığım benden kıdemli kişiler beni ikilemde bıraktılar, konuda şu; eğer işçi yaş şartı dışındaki şartları sağlayıp SGK’dan bu yazı ile işten ayrılıp ta farklı bir yerde iş başı yaptığında, tazminat alıp işten ayrıldığı firma işçinin yaşını beklemek için ayrıldığını belirterek tazminat alıp ayrıldığını ve bu nedenle çalışmaması gerektiğini savunup karşı dava ile tazminatı geri isteyebilme hakkı doğuyormuş. Diğer kaynaklarda da, çalışmanın anayasal bir hak olduğu böyle bir savunma ile karşı dava açılamayacağını belirtiyorlar. 1475 sayılı kanun ve benim ikilemde kaldığım Konu ile ilgili En doğru bilgiyi sizden alacağımı düşündüm bana yardımcı olursanız çok mutlu olurum. Didem Tekcan
08.09.1999 günü Resmi Gazete’de yayımlanan 4447 sayılı Kanun’a kadar SSK’lı kadınlar 20 ve erkekler 25 yıllık sigortalılık süresi ve 5000 günle emekli olabiliyorlardı. Bu Kanun’la birlikte bu şartlara ilave olarak üçüncü olarak bir de yaş şartı getirildi. Yani, süresini tamamlayan birisi belli bir yaşı tamamlamadan emekli aylığı alamayacaktı.
Yaşı bekleyenler kıdemi alabilir maddesi de geldi
Emeklilikte, yaş şartı getirildi ama işçilere bir de yaş şartı hariç diğer şartları tamamladıklarında emeklilik yaşlarını evlerinde beklemeleri hakkı da 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14 üncü maddesine 5’inci bent olarak eklendi. İşte burada işyerinde kıdem tazminatı alarak ayrılma niyetinin ne olduğu çok önemli. Şayet, emeklilik yaşınızı beklemek üzere evinde dinlenmek üzere ayrılıyorsanız kıdem tazminatı alma hakkı var. Yok aslında başka bir işyerinde iş buldunuz ama bu işyerindeki kıdem tazminatını alıp diğer işyerinde işe başlama niyeti varsa bu durumda kıdem tazminatı alma hakkınız yok.
Niyet okumak makinası yok
Fakat, daha teknolojik gelişmeler niyet okuma makinası icat da edemediler. Bu hakkı kullanmak için bağlı olunan Sosyal Güvenlik Merkezinden “Kıdem Tazminatı Alabilir” yazısı alıp işverene vermek gerekir. Normal şartlarda bu belgenin bir defa verilmesi yerinde olur ama SGK bu konuda daha önce verdiği belgeleri saklamadığı ve bilgisayarlarına da işlemediği için birden fazla alma hakkı ve birden fazla defa kullanma hakkı olabiliyor.
İşe girmek de yasak değil
Öte yandan, gerçekten emeklilik yaşını evinde beklemek üzere işyerinden ayrılıp, kıdem tazminatını alana ama bir müddet sonra planların uymadığından veya başka sebeplerle karar değiştirip bir başka işyerinde işe başlamak ise yasak değil. İşte burada cevabı verilecek soru şu, işyerinden kıdem tazminatı alıp giderken gerçek niyeti-amaç nedir? Amaç başka bir işyerinde işe girmek ise kıdem tazminatı hakkı değil. Bu konuda yargının görüşü de bu doğrultuda olup size örnek bir mahkeme kararından bazı bölümler veriyorum.
Örnek yargı kararı
Yargıtay 9’uncu Hukuk Dairesi Esas: 2006/2716, Karar: 2006/8549, Tarih: 04.04.2006
ÖZET: 506 Sayılı Kanun’un 60. maddesinde öngörülen yaşlar dışında kalan diğer şartları veya yine aynı kanunun geçici 81. maddesine göre yaşlılık aylığı bağlanması için öngörülen sigortalılık süresini ve prim ödeme gün sayısını tamamlayarak kendi istekleri ile işten ayrılmaları nedeniyle işçilerin kıdem tazminatına hak kazanabileceği hükme bağlanmıştır. Düzenlemenin amacı, pirim ödeme ve sigortalılık süresi yönünden emeklilik hakkını kazanmış olsa da diğer bir ölçüt olan emeklilik yaşını beklemek zorunda olan işçilerin, bundan böyle çalışma olmaksızın işyerinden ayrılmaları halinde kıdem tazminatı alabilmelerini sağlamaktır. Şüphesiz işçinin bu ayrılmasından sonra yeniden çalışması gündeme gelebilir ve Anayasal temeli olan çalışma hakkının ortadan kaldırılması beklenmemelidir. Bu itibarla işçinin ilk ayrıldığı anda iradesinin tespiti önem kazanmaktadır. (506 s. SSK. m. 60, geçici madde 81) (1475 s. İş K. m. 14)
Ali TEZEL
Haber Türk
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder