Emsal ücret araştırması

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2008/ 10241 E. 2008/ 6580 K. ve 27.03.2008 tarihli kararında; iş mahkemelerinde açılan işçilik alacaklarına dair davalarda gerçek ücretin belirlenmesi için nasıl bir prosedürün takip edilmesi gerektiğini açıkça ortaya koymuştur.

Bu tür davalarda sıkça görülebildiği üzere davacı taraf olan işçinin iddia ettiği ücret ile davalı taraf olan işverenin mahkemeye sunduğu bordrolardaki ücret uyuşmamaktadır. Tarafların dinlettiği tanıklarının da davacı işçinin aldığı ücrete dair çok farklı rakamları beyan ettikleri uygulamada sıkça görülmektedir. Tarafların birbirinden çok farklı beyanları karşısında mahkemenin hangi beyanı dikkate alarak hesaplama yapacağı hususu dosya açısından en önemli unsurlardan birisidir.

İnceleyeceğimiz kararda Yargıtay hangi yolun izlenmesi gerektiğini ortaya koymuştur. İncelemeye konu kararda davacı işçi, ihbar, kıdem tazminatı, fazla çalışma ve izin alacağının ödetilmesini karar verilmesini istemiştir. Davacı dava dilekçesinden aylık ücretinin net 300 TL olduğunu iddia etmiştir.

Davacı tanıkları davacının şef olduğunu beyan ile asgari ücretin üzerinde maaş aldığını, ancak kaç lira ücret aldığını bilmediklerini belirtmişlerdir. Diğer taraftan işveren tarafından dosyaya sunulan ve davacının imzasını taşıyan bordrolarda asgari ücretten davacıya ödeme yapıldığı görülmüştür.

Yargıtay böyle bir durumda davacı işçinin alabileceği gerçek ücretin tespiti için, davacının iş ve kıdemi de belirtilerek meslek kuruluşuna yazı yazılarak, alınacak yanıta göre karar verilmesi gerektiğini belirtmiştir. Bu aşamadan sonra önemli olan ilgili meslek kuruluşunun ne şekilde tespit edileceğidir.

Uygulamada çalışılan işyerinin sektöründeki sendikalara ve ticaret odalarına yazılar yazılmaktadır. Ancak sendikalar ve ticaret odalarından mahkemelere gönderilen yazılardaki emsal ücret miktarlarında tutarsızlıklar olabilmektedir. Bordroda görünen ücretten daha yüksek ücret aldığını iddia eden işçi bu durumu ispat etmekle yükümlüdür.

Dolayısıyla bu emsal ücret araştırması, uygulamada masrafı davacı işçi tarafından karşılanarak yapılmakta ve emsal ücretin sorulacağı kuruluş davacı tarafından seçilmektedir.

Davalı işverenler kendi aleyhlerinde gelebilecek bir emsal ücret miktarı karşısında sağlıklı savunma yapabilmeleri için bordrodaki ücretin gerçek ücret olduğunu ispatlayacak belgeleri ve davacıya emsal olabilecek kişilerle ilgili örnek sözleşmeleri dosyaya sunmaları gerekmektedir. 

ALİ YÜKSEL / DÜNYA 09.02.2012